Judaika w Kielcach
Moderatorzy: Autor, sueno, Daniel, Sirek1
Tutaj mieściło się biuro przepustek do getta. Informacja uzyskana od pana Marka Maciągowskiego.
A tutaj zdjęcie getta
A to jeszcze dwie pozostałości po Żydach w Kielcach
Gimnazjum żeńskie Stefanii i Władysława Zimnowodów
Gimnazjum męskie - obecni szkoła muzyczna
Źródło: "Śladami kieleckich Żydów" Jana Główki
A tutaj zdjęcie getta
A to jeszcze dwie pozostałości po Żydach w Kielcach
Gimnazjum żeńskie Stefanii i Władysława Zimnowodów
Gimnazjum męskie - obecni szkoła muzyczna
Źródło: "Śladami kieleckich Żydów" Jana Główki
Ni ma jak Lwów:-)
-
- Posty: 440
- Rejestracja: 20 czerwca 2009, o 14:24
- Lokalizacja: Kielce lewobrzeżne
-
- Posty: 440
- Rejestracja: 20 czerwca 2009, o 14:24
- Lokalizacja: Kielce lewobrzeżne
-
- Posty: 357
- Rejestracja: 12 sierpnia 2008, o 19:50
Może i tak. W każdym razie wspomniana kamienica była przedwojenną czynszówką zajmowaną przez niezamożnych Żydów. Pod koniec lat trzydziestych zamieszkała tutaj pochodząca z Bodzentyna rodzina Szafirów, w tym kilkuletni Manes Szafir. Manes przeżył wojnę i całkiem niedawno odwiedził Kielce.
I coś nowego. Ustawa z dnia 10 marca 1932 r. o sprzedaży, zamianie, odstąpieniu i obciążeniu niektórych nieruchomości państwowych zezwalająca na sprzedaż gruntu gminie żydowskiej w celu powiększenia cmentarza na Pakoszu. Źródła narracyjne wspominają o poszerzeniu kirkutu już pod koniec lat 20-tych. Być może więc gmina postępowała metodą faktów dokonanych i ustawa dotyczy terenu faktycznie zajętego pod cmentarz. Ciekawe czy da się zidentyfikować tę parcelę.
I coś nowego. Ustawa z dnia 10 marca 1932 r. o sprzedaży, zamianie, odstąpieniu i obciążeniu niektórych nieruchomości państwowych zezwalająca na sprzedaż gruntu gminie żydowskiej w celu powiększenia cmentarza na Pakoszu. Źródła narracyjne wspominają o poszerzeniu kirkutu już pod koniec lat 20-tych. Być może więc gmina postępowała metodą faktów dokonanych i ustawa dotyczy terenu faktycznie zajętego pod cmentarz. Ciekawe czy da się zidentyfikować tę parcelę.
- Dywizjon303
- Posty: 38
- Rejestracja: 25 sierpnia 2010, o 09:23
- Lokalizacja: Królewska Strona Miasta
- Dywizjon303
- Posty: 38
- Rejestracja: 25 sierpnia 2010, o 09:23
- Lokalizacja: Królewska Strona Miasta
Kilka informacji zaczerpniętych z ksiązki prof. Urbańskiego
"Leksykon zydowskiej ludności Kielc"
1.W Kielcach istniało kilka chederów, m.in.:
- Bodzeńtyńska 3, 18 i 23
- Starowarszawskie przedmieście 11, 17
- Nowy Świat 4
- Cicha 8
- Piotrkowska 8
- Starowarszawska 4, 7 i 11
- Kozia 13
2. W dwudziestoleciu międzywojennym bardzo popularne było mydło produkowane w fabryce Pinchesa
Eisenberga o wdzięcznej nazwie..."Tygrys":-)
3. Przy ul. Koziej 5, w domu ortodoksy Mojżesza Kasztana istniał Bejs ha-midrasz (hebr. dom nauki),czyli dom nauki talmudu
(nurtu hmm..."klasycznego", nie chasydzkiego)
4. Przy ulicy Aleksandra 3 mieścił się Bejs Jakow (hebr.dom Jakuba) - szkoła dla religijnych żydowskich dziewcząt.
5. Przy ul.Leonarda 9 miesciła się żydowska biblioteka im.Ichcaka Pereca.
6. Wspomniany na forum Icek Chitler (znany bukinista) mieszkał przy Małej 16.
7. Judenrat mieścił się na Orlej 4.
8. Biuro Zarządu Gminy Żydowskiej mieściło się przy Leonarda 1
9. Żydowskie cukiernie mieściły się przy:
- Sienkiewicza 24,39
- Mała 8,9,17,22
- Duża 3
- Rynek 3
- Piotrkowska 56
- Bodzentyńska 19
10. Przy Piotrkowskiej 39 mieściła się Izba modlitwy cadyka z Radomska
11. W Kielcach ukazywały się żydowskie gazety, m.in.:
- Kielcer cajtung
- Kielcer Radomer wochenblatt
- Kielcer unzer express
- Kielcer wochenblatt
- Radomer-Kielcer leben (redakcja miesciła się na Sienkiewicza 35)
12. Przy Silnicznej 3 miesiło się Towarzystwo Pomocy przy Zamążpójściu.
13. Przy Sienkiewicza 68 miał biuro Haszomer Hacair (hebr.młody strażnik) - coś w rodzaju "naszego" harcerstwa.
14. Żydowskie herbaciarnie mieściły się przy:
- Mała 2
- Bazarowa 8
- Kozia 3
- Duża 21,22
- Silniczna 10
- pl.Wolności 3
- Sienkiewicza 52
15. Przy Kapitulnej 11 mieściło się Stowarzyszenie Pracowników Handlu - coś w rodzaju związków zawodowych.
16. Żydowskie restauracje mieściły się m.in. przy:
-Duża 15
-Focha 11
-Rynek 10
17. Na ul.Ewangelickiej i Cichej mieściły się koszerne ubojnie drobiu.
18. W Kielcach były 3 jesziwy: Keter Tora, Bet Josef (hebr. dom Józefa) i Tora Chased (niestety prof.Urbański nie podaje, gdzie się mieściły).
19. Przy Orlej 9 swoją siedzibę miała spółka "Łączność" - coś w rodzaju InPostu - z tą różnicą, że doręczano także przekazy pieniężne.
20. Żydowskie sklepy tytoniowe, to m.in.:
-Sienkiewicza 29,63
-Duża 1,7
-Bodzentyńska 14
21. W Kielcach miał swoją siedzibę Bund - Bodzentyńska 8.
22. W naszym mieście działało także kilka żydowskich klubów sportowych:
-Gloria
-Haopel
-Bar Kochba (związany z Bundem)
-Kraft (jid. siła) - miał siedzibę przy Aleksandra 3
-Stern (jid. gwiazda)
- Makkabi (hebr. młot)
Klub 'Makkabi' był najprężniej działającym kieleckim klubem. Biura mieściły się na Słowackiego 3, a sale gimnastyczne na Mickiewicza 14.'Makkabi' otworzył także korty tenisowe przy ul. Sienkiewicza (nr 76), które były wyposażone w bufet i prysznice - pełna nowoczesność:-)
"Leksykon zydowskiej ludności Kielc"
1.W Kielcach istniało kilka chederów, m.in.:
- Bodzeńtyńska 3, 18 i 23
- Starowarszawskie przedmieście 11, 17
- Nowy Świat 4
- Cicha 8
- Piotrkowska 8
- Starowarszawska 4, 7 i 11
- Kozia 13
2. W dwudziestoleciu międzywojennym bardzo popularne było mydło produkowane w fabryce Pinchesa
Eisenberga o wdzięcznej nazwie..."Tygrys":-)
3. Przy ul. Koziej 5, w domu ortodoksy Mojżesza Kasztana istniał Bejs ha-midrasz (hebr. dom nauki),czyli dom nauki talmudu
(nurtu hmm..."klasycznego", nie chasydzkiego)
4. Przy ulicy Aleksandra 3 mieścił się Bejs Jakow (hebr.dom Jakuba) - szkoła dla religijnych żydowskich dziewcząt.
5. Przy ul.Leonarda 9 miesciła się żydowska biblioteka im.Ichcaka Pereca.
6. Wspomniany na forum Icek Chitler (znany bukinista) mieszkał przy Małej 16.
7. Judenrat mieścił się na Orlej 4.
8. Biuro Zarządu Gminy Żydowskiej mieściło się przy Leonarda 1
9. Żydowskie cukiernie mieściły się przy:
- Sienkiewicza 24,39
- Mała 8,9,17,22
- Duża 3
- Rynek 3
- Piotrkowska 56
- Bodzentyńska 19
10. Przy Piotrkowskiej 39 mieściła się Izba modlitwy cadyka z Radomska
11. W Kielcach ukazywały się żydowskie gazety, m.in.:
- Kielcer cajtung
- Kielcer Radomer wochenblatt
- Kielcer unzer express
- Kielcer wochenblatt
- Radomer-Kielcer leben (redakcja miesciła się na Sienkiewicza 35)
12. Przy Silnicznej 3 miesiło się Towarzystwo Pomocy przy Zamążpójściu.
13. Przy Sienkiewicza 68 miał biuro Haszomer Hacair (hebr.młody strażnik) - coś w rodzaju "naszego" harcerstwa.
14. Żydowskie herbaciarnie mieściły się przy:
- Mała 2
- Bazarowa 8
- Kozia 3
- Duża 21,22
- Silniczna 10
- pl.Wolności 3
- Sienkiewicza 52
15. Przy Kapitulnej 11 mieściło się Stowarzyszenie Pracowników Handlu - coś w rodzaju związków zawodowych.
16. Żydowskie restauracje mieściły się m.in. przy:
-Duża 15
-Focha 11
-Rynek 10
17. Na ul.Ewangelickiej i Cichej mieściły się koszerne ubojnie drobiu.
18. W Kielcach były 3 jesziwy: Keter Tora, Bet Josef (hebr. dom Józefa) i Tora Chased (niestety prof.Urbański nie podaje, gdzie się mieściły).
19. Przy Orlej 9 swoją siedzibę miała spółka "Łączność" - coś w rodzaju InPostu - z tą różnicą, że doręczano także przekazy pieniężne.
20. Żydowskie sklepy tytoniowe, to m.in.:
-Sienkiewicza 29,63
-Duża 1,7
-Bodzentyńska 14
21. W Kielcach miał swoją siedzibę Bund - Bodzentyńska 8.
22. W naszym mieście działało także kilka żydowskich klubów sportowych:
-Gloria
-Haopel
-Bar Kochba (związany z Bundem)
-Kraft (jid. siła) - miał siedzibę przy Aleksandra 3
-Stern (jid. gwiazda)
- Makkabi (hebr. młot)
Klub 'Makkabi' był najprężniej działającym kieleckim klubem. Biura mieściły się na Słowackiego 3, a sale gimnastyczne na Mickiewicza 14.'Makkabi' otworzył także korty tenisowe przy ul. Sienkiewicza (nr 76), które były wyposażone w bufet i prysznice - pełna nowoczesność:-)
"...dowódców Flotylli Rzecznej ostatniej nocy sny"
-
- Posty: 440
- Rejestracja: 20 czerwca 2009, o 14:24
- Lokalizacja: Kielce lewobrzeżne
Słowackiego 3,w tej bramie jest Synagoga Herszla Zagajskiego ,jak jest napisane w wikipedii:" prywatny dom modlitwy znajdujący się w Kielcach w podwórzu posesji przy ulicy Juliusza Słowackiego 3, dawniej Hipotecznej 12"(...czy to biuro było tam,czy adresy się pozmieniały)Klub 'Makkabi' był najprężniej działającym kieleckim klubem. Biura mieściły się na Słowackiego 3, a sale gimnastyczne na Mickiewicza 14.'Makkabi' otworzył także korty tenisowe przy ul. Sienkiewicza (nr 76), które były wyposażone w bufet i prysznice - pełna nowoczesnośćSmile
http://pl.wikipedia.org/wiki/Synagoga_H ... w_Kielcach
:
Mickiewicza 14,obok nieistniejących już cerkwii i "popówki":
...kiedy stoję, patrzę w okno, krótka chwila
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...
- Dywizjon303
- Posty: 38
- Rejestracja: 25 sierpnia 2010, o 09:23
- Lokalizacja: Królewska Strona Miasta
-
- Posty: 440
- Rejestracja: 20 czerwca 2009, o 14:24
- Lokalizacja: Kielce lewobrzeżne
To miałem na myśli,z resztą już pisałem tu kiedyś o popówce.I tam jest już komisariat i tylko budynek po popówce został(popów już w nim nie ma)A "popówka" istnieje - na przeciwległym rogu Wesołej i Mickiewicza - teraz budynek nalezy do policji.
http://inwestycje.jupiter.superhost.pl/ ... &start=390
...kiedy stoję, patrzę w okno, krótka chwila
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...
- Dywizjon303
- Posty: 38
- Rejestracja: 25 sierpnia 2010, o 09:23
- Lokalizacja: Królewska Strona Miasta
No to jest jasne - ale gdzie była Słowackiego?Gdzieś musiała być:-)Skoro prof. Urbański o niej wspomina...co więcej - w swojej książce wyraźnie podaje, że Zagajski zbudował dom modlitwy w 1922 roku przy ul. Słowackiego. Jeśli podawał prawdę historyczną, no to powinien podać,że na Hipotecznej...skoro opisywał fakty przedwojenne.A skoro nie, to Słowackiego istniała już przed wojną, i widocznie Hipoteczna w latach dwudziestych uległa "skróceniu" na rzecz Słowackiego.
A koniec końców - biuro "Makkabi" mogło mieścić się w kamienicy u Zagajskich.
A koniec końców - biuro "Makkabi" mogło mieścić się w kamienicy u Zagajskich.
"...dowódców Flotylli Rzecznej ostatniej nocy sny"
-
- Posty: 440
- Rejestracja: 20 czerwca 2009, o 14:24
- Lokalizacja: Kielce lewobrzeżne
W sumie,tak,jeśli istniało po "skróceniu" Hipotecznej i zmianie jej nazwy albo prof. Urbański pisał o dzisiejszej Słowackiego,ale raczej by to sprecyzował.Ciekawe gdzie i czy była taka ulicaA koniec końców - biuro "Makkabi" mogło mieścić się w kamienicy u Zagajskich.
...kiedy stoję, patrzę w okno, krótka chwila
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...
Na planie Kielc z 1917 roku, który niedawno znowu ktoś wklejał na forum (nie mogę go jednak znaleźć, a w wątku dotyczącym map został wykasowany) ulica Hipoteczna ciągnie się od Pocztowej (Sienkiewicza) przez plac Bazarowy do Prostej. Ulicy Słowackiego wtedy nie było (sprawdziłem, bo mam papierową kopię tego planu). Postaram się też sprawdzić, w którym momencie pojawiła się nazwa Słowackiego.
Nie należy lekceważyć drobnostek, bo od nich zależy doskonałość (Michał Anioł)
-
- Posty: 440
- Rejestracja: 20 czerwca 2009, o 14:24
- Lokalizacja: Kielce lewobrzeżne
Plan z 1918, który tu był (jest?), zapobiegawczo ściągnąłem :
I rzeczywiście na nim nie ma ulicy Słowackiego, na której miałoby się znajdować biuro "Makkabi". Ale to był początek Kielc międzywojennych i do '39 mogło się trochę pozmieniać...
który niedawno znowu ktoś wklejał na forum (nie mogę go jednak znaleźć, a w wątku dotyczącym map został wykasowany) ulica Hipoteczna ciągnie się od Pocztowej (Sienkiewicza) przez plac Bazarowy do Prostej.
I rzeczywiście na nim nie ma ulicy Słowackiego, na której miałoby się znajdować biuro "Makkabi". Ale to był początek Kielc międzywojennych i do '39 mogło się trochę pozmieniać...
...kiedy stoję, patrzę w okno, krótka chwila
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...
idą ludzie tam za bramą jeszcze senni
na ulicy mały płomień porzucony
nasze domy pośród nocy
nasze domy obok fabryk...